Foto: srbijadanas.net
U vrijeme kad prestaju zimske svečanosti, slave i praznici, kada je organizam prepun raznih masnoća, toksina i pati od viška jastučića oko struka, organizam alarmira mozak da je vrijeme „remonta“, generalnog pregleda i čišćenja.
U rano proljeće, dok još ima i snijega u osojima, na sjenovitim mjestima, „krene“ – KOPRIVA.
Kopriva je trajna, do 150 cm visoka, biljka sa razgranatim puzećim izdankom i uspravnom četvoroivičnom dlakavom stabljikom. Listovi su suprotni s peteljkama sivozeleni, produženo jajasti, sa izduženim vrhom, pri bazi srcasti, na ivicama krupno nazubljeni. S obje strane pokriveni mekim tankim dlačicama. Biljka je dvodomna i cvjeta neuglednim zelenkastim cvjetovima.
Ženski se cvjetovi nakon oplodnje objese.
Kopriva raste svuda. Toliko je ima da se razmišlja o tome kako je spriječiti da više ne raste. Po livadama oko starih i napuštenih kuća, po vlažnim šumama, uz plotove, oko kamenih ograda, raste i po visokim planinama.
Naprosto se pojavljuje i raste kao livada.
Raste tokom čitave godine.
U davna vremena, pa čak za nekog i danas, ona je samo korov koji treba istrijebiti.
GREŠKA!
Još u davna vremena, za vrijeme Egipćana i starih Grka, a pominju je i Hipokrat i Horacije i mnogi drugi, služila je kao prehrambeni proizvod i biljka koja je imala ljekovita dejstva.
Za šta se upotrebljava kopriva?
Kopriva je jedna od najljekovitijih biljaka, a najčešće se koriste list i korijen.
Koristi se za pročišćavanje krvi i pojačavanje izlučivanja tečnosti iz organizma, pa je našla primjenu kod svih oboljenja izazvanih akumuliranjem toksina u organizmu (ekcemi, glavobolje, reumatizam, giht, artritisi). Kopriva ima blagotvorno dejstvo kod raznih oboljenja koja nastaju kao posljedica pretjeranog opterećenja jetre, žuči, slezine i bubrega toksičnim materijama. Jetra i bubrezi su odgovorni za prerađivanje i izlučivanje štetnih materija iz organizma. Ukoliko su ovi organi preopterećeni ili ne uspjevaju da izluče štetne materije napolje, nastaje pogodno tle za razvoj oboljenja koja nastaju kao posledica opterećenosti toksinima (reuma, giht, migrene, ekcemi). Kopriva sprečava nastanak pijeska u bubrezima i bešici.
Zahvaljujući svojstvima da pročišćava krv i vraća snagu, kopriva se koristi u kuri od mjesec dana radi pročišćavanja organizma i pripreme za zimu (u jesen), odnosno oporavka (u proleće). U periodu poslije zime, kod stanja opšteg zamora i iscrpljenosti („proljećni umor“), kura čajem od koprive upotrebljenim u dozi 2-3 šoljice tokom dana čini da se čovjek relativno brzo, mnogo bolje osjeća, vraća mu se energija i snaga.
Kopriva je bogata gvožđem, pa se koristi kod anemija izazvanih nedostatkom gvožđa. U narodnoj medicini se smatra da kopriva „jača krv“, pa se korisiti kod bljedila, anemija, malokrvnosti, nedostatka energije, brzog umaranja.
Kopriva sadrži brojne vitamine i minerale, pa je neki travari smatraju za prirodni multimineralni i multivitaminski kompleks. Kopriva sadrži vitamin C, karotenoide (provitamin A), vitamin K, B2, B5, gvožđe, kalcijum, magnezijum, fosfor, silicijumovu kiselinu (mravlju kiselinu i histamin koji žare). Korijen koprive ulazi u sastav čajnih mješavina za liječenje oboljenja uvećane prostate i upala mokraćnih puteva. Kopriva sadrži komponente koje regulišu nivo slobodnih androgena (muških polnih hormona), posledično se povećava metabolizam u otečenom tkivu prostate, eliminiše se zastoj tečnosti i otvaraju suženi mokraćni putevi.
Kopriva se koristi i kod katara želuca, oboljenja disajnih organa, želudačnih čireva, čira na dvanaestopalačnom crevu, plućnih oboljenja.
Kopriva se primenjuje i protiv opadanja kose i peruti u vidu šampona i tinktura za utrljavanje u korijen kose, ali i kao čaj i tinktura za unutrašnju upotrebu. Opadanje kose je česta prateća pojava anemije, pa kopriva koja je bogata gvožđem utiče na rješenje pravog uzroka problema. Sem gvožđa, kopriva sadrži i silicijumovu kiselinu, a silicijum je neophodan gradivni element koji omogućava izgradnju kože i kose. Stoga se kopriva uspješno koristi i kod kožnih oboljenja: ekcemi, herpes, akne, lišajevi, gljivice.
Kod gihta i reumatskih oboljenja kopriva se primenjuje i u vidu kupki, oko 200 gr. lista koprive se stavi u kupku. Pošto je dobar diuretik (stimuliše izlučivanje tečnosti) kopriva doprinosi i izlučivanju mokraćne kiseline, koja prouzrokuje giht, kao i drugih razgradnih produkata metabolizma.
Kopriva stimuliše rad organa za varenje, smanjuje bolove u želucu, stimuliše sekreciju želudačnih žlijezda, stimuliše funkcionisanje jetre, žuči, slezine i pankreasa. Doprinosi regulaciji nivoa šećera u krvi, zahvaljujući uticaju na gušteraču. Smatra se da utiče i na smanjenje holesterola u krvi, pa usporava procese ateroskleroze. Kopriva smanjuje sklonost ka krvarenju, ublažava preobilna menstrualna krvarenja, krvarenja iz nosa, iz želuca zahvaljujući prisustvu vitamina K. Čaj od koprive se koristi i kod alergijskih oboljenja, pri čemu ga treba piti tokom dužeg vremenskog perioda.
Kako djeluje kopriva?
Kopriva u sebi sadrži značajnu količinu minerala: gvožđa, kalcijuma, fosfora, magnezijuma, vitamine B2 i B5, vitamin A, vitamin C i K. List koprive pokazuje sledeća farmakološka dejstva: analgetsko (smanjuje bol), hemostatsko (zaustavlja krvarenje), antibakterijsko, antivirusno, protivupalno, lokalno anestetsko, diuretičko.
Šta kažu naučna istraživanja?
Kopriva sadrži vitamin C i karotenoide kao i spanać ili drugo zeleno povrće, pa se primjenjuje i kao hrana.
Kod oboljenja koštano-mišićnog sistema, kao što je osteoartritis, smatra se da kopriva ispoljava analgetsko i protivupalno dejstvo. Zahvaljujući prisustvu kvercetina, kopriva stabiliše mastocite (ćelije odgovorne za alergijske simptome) i sprečava oslobađanje histamina kod alergijskih reakcija. Kopriva ima diuretička svojstva (ubrzava izlučivanje tečnosti iz organizma), pa utiče i na regulaciju krvnog pritiska. Kopriva sadrži beta-sitosterol koji reguliše rad prostate i sprečava njeno uvećanje.
Kako se „uzima“ kopriva?
Čaj od koprive se priprema tako što se u ključalu vodu stavi kafena kašičica ove biljke, poklopi se i ostavi da odstoji par minuta. Čaj ne treba kuvati, posle par minuta stajanja procijedi se i pije u gutljajima. Preventivno se čaj od koprive pije samo jednom dnevno, a kod liječenja bolesti od 2-3 šoljice do dvije litre dnevno. Koristi se i u vidu tinktura (alkoholni ekstrakt).
Priredio G.M.P
