Mozaik nadrealizma: Kako je stvoren Dejvid Bouvi

Salvador Dali, ostavio je ogroman utisak na mladog Bouvija koji će kasnije na turnejama puštati isječke iz Dalijevog kratkog filma „Andaluzijski pas“ urađenog sa Luisom Bunjuelom

New mural painted by James Cochran aka Jimmy C showing the image of Bowie from the cover of his 1973 album Aladdin Sane painted in Brixton, London., Image: 164611298, License: Rights-managed, Restrictions: None, Model Release: no, Credit line: Profimedia, Press Association
Foto: Profimedia

Dejvid Bouvi, svjetski poznata muzička zvijezda, vječna inspiracija i imperativ originalnosti, čak i nakon smrti uspijeva da nadahnjuje mnoge. Međutim, umjetnost koja je oblikovala njega i čije je otelotvorenje na kraju i postao, često prolazi neprimijećena i tek ponegdje spomenuta.

Nadrealizam – čiji je hodajući manifest bio Bouvi – „proizvod“ je ranih tridesetih godina 20.vijeka. Ovaj pravac odbacivao je veze sa stvarnošću, tražeći uvijek više, metafiziku slobodnih misli, baš kao i sam Bouvi. Ideje su nalazili u nesvjesnom, snovima i lutanju. Najpoznatiji od njih Salvador Dali, ostavio je ogroman utisak na mladog Bouvija koji će kasnije na turnejama puštati isječke iz Dalijevog kratkog filma „Andaluzijski pas“ urađenog sa Luisom Bunjuelom. Scene dodirivanja ženskih oblina, ruke iz kojih izlaze mravi kao i rasijecanje oka britvom samo su neke po kojima je film upamćen.

Slike iz tih filmova dvadesetih, tridesetih su bile toliko jake, da sam pomislio da bi mogle biti efektne i danas“, rekao je za života i sam Bouvi.

Tu je bio i Rene Magrit, nadrealistički slikar poznat po stripovima, koji je sa Bouvijem dijelio sličnost nesrećnog djetinjstva punog prepreka. Smatraju mnogi da je upravo u nadrealizmu Dejvid pronašao bijeg od svakodnevice obojene mentalnom bolešću njegovog polubrata Terija.

Kada je nevješto raskinuo sa realnošću u tinejdžerskim danima prepuštao se zvucima džeza, nastavljajući put ka sve slobodnijim ritmovima i melodijama. Iako je od trinaeste godine svirao saksofon, a umio je takođe da svira klavir, gitaru i mnoge druge instrumente, nije imao mnogo sreće sa muzikom dok nije promenio prezime iz Džons u Bouvi.

Velike uloge u stvaranju njegovog mozaičnog identiteta odigrali su i Pink Flojd, Antoni Njuli i film „Kabinet doktora Kaligarija“ čija je bizarnost neprevaziđena. Može se reći da su haos, nedefinisanost i nekonvencionalno privlačili Bouvija čija je želja bila pomjeranja granica roda, pola, umjetnosti i brisanje razlike svemir – Zemlja. Nikada nije prestajao da bude provokativan, držeći ljude na ivici, uvijek u iščekivanju i neizvjesnosti Dejvidovog sledećeg poteza. Najviše se proslavio albumom o vanzemaljcu Zigiju, koji dolazi na Zemlju gdje postaje poznat, da bi ga na kraju ubili obožavatelji. Priča „Uspon i pad Zigija Stardasta i pauka sa Marsa“ krivi su za vječno pozicioniranje Bouvija na listi zvijezda koje su promijenile svijet.

Prvi izlet sa glumom dogodio se davne ’67. kada je Dejvid imao dvadeset godina. Igrao je zajedno sa Lindsi Kempom, pantomimičarem i koreografom, u djelu „Pjer u tirkiznom“. Predstava nije dobila pozitivne kritike, ali je Bouvi koji je glumio Oblak i napisao muziku za predstavu dobio pohvale tadašnjih poznavalaca pozorišta. Oni koji ga nisu znali po muzici pamte ga po ekscentričnoj ulozi u filmu „Lavirint“ iz 1986. gdje je glumio Džareta, šljokičavog goblina. Ovo muzičko-filmsko ostvarenje je povuklo dosta pitanja o skrivenim značenjima, aludirajući da je u pitanju priča o silovanju i gubitku dječije čistote i nevinosti.

Upitan kako vidi sebe, Dejvid je rekao: „Ja sam kolekcionar, oduvijek sam se tako gledao. Čitavog života skupljao sam ideje, akcente, ličnosti i koristim sebe kao platno“ . Preskakao je iz jedne uloge u drugu, inovativan i željan uspjeha.

 Da je bio više od glumca i pjevača, pokazuje izložba sastavljena od preko 300 eksponata po kojima je Dejvid bio poznat, kao i njegovih ploča, rukopisa, portreta, fotografija i prepoznatljivih kostima. Cilj ove izložbe bio je da pokaže koliko je teško definisati šta je tačno Dejvid Bouvi, jer je bio sve po malo. Odbijao je da potpadne pod jednu kategoriju umjetnosti upuštajući se u eksperimente sa scenografijom, muzikom, šminkom i načinima na koje je mogao da se učini drugačiji. Vjerovao je da je zadatak muzičara da pruže ljudima alternativne stvarnosti i aktivno rade na poboljšanju svijeta u kojem živimo.

Iako važi za ikonu roka i popa, nepresušan izvor bunta i opštepoznato je da je bio neponovljiv i unikatan, tu sliku ruše optužbe za plagiranje pjesama i „šlepovanje“ uz druge muzičare kada nije imao inspiraciju ili se prepuštao drogama. Mrzio je sve što ga usporava, a volio kombinaciju spida i kokaina.

I pored ovih teškoća odbijao je da prihvata jasna, čista značenja i sve logički konsekventno. Jednom prilikom čak je i demonstrirao kako piše pjesme pomoću isječaka iz svog dnevnika koje zatim nasumično izvlači i formira tekst. Tako su nastale pjesme za album „Diamond Dogs“ , a ovom tehnikom se koristio i frontmen „Nirvane“ Kurt Kobejn.

Džonatan Barnbruk koji je sarađivao sa Bouvijem rekao je da se Dejvid na početku karijere bavio pomalo dizajnom, tako da je razumio i cijenio vizuelni doživljaj koji mora da ide uz muziku.

 „Dejvid Bouvi je jedna od onih poznatih ličnosti koju znate čim vidite sliku, ne mora da im se pomene ime. Zato smo odlučili da za album ‘Heathen’ sklonimo njegovo ime sa omota, i ostavimo samo sliku“, posvedočio je Barnbruk o Dejvidovoj ogromnoj popularnosti. Takođe, kaže da ime ovog albuma označava nekog ko je protiv establišmenta, vlasti i onoga što je konvencionalno u društvu. A to je upravo bio Bouvi. Nadrealista i ikona (muzike).

Poživio je dovoljno da i postmodernistički pokret ostavi uticaja na njega. Odbacivanjem logike, predodređenosti i istorije, stvaranjem postmoderne umjetnosti, mnogi su tu vidjeli Bouvija na njegovom terenu. Mnoštvo boja, kombinacije različitih stilova, instrumenata i korišćenje elektronske muzike, pionir nadrealnih muzičkih spotova može se svrstati i u ovaj pravac.

Za života je objavio 25 studijskih albuma, pri čemu je poslednji, izašao na njegov 69. rođendan, dva dana prije njegove smrti. Bolest ga u poslednjim mjesecima života nije spriječila da stvara, pa su pesme „Blackstar“ (takođe ime albuma) i „Lazarus“ postale hitovi sa višemilionskim pregledima na Jutjubu. Procijenjeno je da je napisao približno 720 pjesama.

Dobitnik je više „Gremija“, „Brit“ nagrada, pohvala za originalnost, ali je i nosilac ordena francuske vlade „The Ordre des Arts et des Lettres” zbog doprinosa umjetnosti.

Zvijezde poput Lejdi Gage, Leone Luis, Lordi, Arktik Mankis kao i svjetski poznatog di-džeja Kelvina Herisa ne skrivaju da je Dejvid Bouvi bio njihova inspiracija nebrojeno puta.

U omaž velikom umjetniku proglašen je Dan Dejvida Bouvija u septembru 2014. u Čikagu. Jedan asteroid, sazvežđe od sedam zvijezda kao i jedna vrsta pauka, koja živi u Maleziji, nose njegovo ime.

Izvor: www.nedeljnik.rs

Leave a Reply